Χωρίς τίτλο
Ροζάνοβα Όλγα (1886-1918)
περ. 1916 | 21.1 x 16.9 εκ
Κολάζ
Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης | Συλλογή Κωστάκη
CC-0938/O.Rozanova-/C75-150
Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΓΟΥ
Είδος έργου: Κολάζ
Θέμα: Ρωσική Πρωτοπορία, Σύνθεση κολάζ, Μοντέρνα τέχνη
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΓΟΥ
Το εν λόγω κολάζ της Ροζάνοβα πιθανότατα να είναι μια σπουδή για κάποιο φουτουριστικό βιβλίο, καθώς συνάδει με τα υπόλοιπα κολάζ της ζωγράφου για τις φουτουριστικές εκδόσεις των φίλων της. Οι ποιητές Μπουρλιούκ, Μαγιακόφσκι, Χλέμπνικοφ και Κρουτσόνιχ εξέδωσαν το 1912 το μανιφέστο τους «Χαστούκι στο γούστο του κοινού» και μ’ αυτό τον τρόπο δηλώνουν την πλήρη ρήξη τους με τον παραδοσιακό τρόπο σκέψης και την παραδοσιακή αισθητική. Το 1912 δημιουργούνται η πρωτοποριακή ομάδα «Ένωση Νεολαίας» και η φουτουριστική ομάδα «Υλαία» που διοργανώνουν εκθέσεις και συζητήσεις μέσα σε μία ατμόσφαιρα πρόκλησης και ανατροπής των συμβάσεων, θεατρικές παραστάσεις και ποιητικές βραδιές στις οποίες απαγγέλλουν στίχους με ζωγραφισμένα τα πρόσωπά τους. Τα φουτουριστικά βιβλία, ένα μεγάλο κεφάλαιο της «ρωσικής πρωτοπορίας» εκδίδονται με κυβιστική και πριμιτιβιστική εικονογράφηση, με τυπογραφικούς πειραματισμούς και χρήση «υπέρλογης» ποιητικής γλώσσας, γεγονός που αποτελεί ένα ακόμη δείγμα των προθέσεων των καλλιτεχνών της πρωτοπορίας για σύνθεση των τεχνών και ριζική αναμόρφωση των κωδίκων αναπαράστασης και επικοινωνίας με το κοινό τους.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ
Η Όλγα Βλαντίμιροβνα Ροζάνοβα (Μαλένσκι, περιοχή Βλαντίμιρ, 21 Ιουνίου 1886 - Μόσχα, 7 Νοεμβρίου 1918) την περίοδο 1904-1910 παρακολούθησε μαθήματα στην ιδιωτική σχολή ζωγραφικής και γλυπτικής του A. Μπολσακόφ, στο Καλλιτεχνικό και Τεχνικό Ινστιτούτο Στρόγκανοφ (βραδινές τάξεις) και στο εργαστήριο του Iβάν Ντούντιν και του Κονσταντίν Γιουόν. Το 1911 εγκαταστάθηκε στην Πετρούπολη και για σύντομο διάστημα φοίτησε στη Σχολή Καλών Τεχνών Ζβάντσεβα (1911-1912). Ήταν ένα από τα πιο δραστήρια μέλη στο κίνημα της τέχνης της πρωτοπορίας στην Πετρούπολη και έγινε μέλος της «Ένωσης Νεολαίας» συμμετέχοντας τόσο στις εκθέσεις της (1910-1914) όσο και στο περιοδικό της. Εικονογράφησε εκδόσεις φουτουριστών ποιητών, όπως για παράδειγμα του Βελιμίρ Χλέμπνικοφ και του Αλεξέι Κρουτσόνιχ, τον οποίο παντρεύτηκε το 1916, αλλά και άλλων μεταξύ των οποίων: Ένα παιχνίδι στην κόλαση, μια συνεργασία των Χλέμπνικοφ και Κρουτσόνιχ, το οποίο επανεκδόθηκε το 1914 με εικονογραφήσεις δικές της και του Mαλέβιτς⋅ Φωλιά μικρής πάπιας με κακές λέξεις (1913) και Ας γκρινιάξουμε (1914) του Κρουτσόνιχ την ανθολογία Φουτουριστές: Βρυχώμενος Παρνασσός (1914)⋅ Το Υπέρλογο Βιβλίο του Κρουτσόνιχ και του Aλιάγκροφ (Ρομάν Γιάκομπσον) (1916)⋅ Πόλεμος και Οικουμενικός Πόλεμος, δύο συνεργασίες (1916) της Ροζάνοβα με τον Κρουτσόνιχ, εικονογραφημένες με μη παραστατικά κολάζ. Πήρε μέρος σε πολλές εκθέσεις της πρωτοπορίας στην περίοδο 1915-1916 (Πρώτη Έκθεση Φουτουριστικής Ζωγραφικής: Τραμ V, Πετρούπολη 1915, Τελευταία Έκθεση Φουτουριστικής Ζωγραφικής: 0.10, Πετρούπολη, 1915, Το Μαγαζί και Βαλές-Καρό το 1916 στη Μόσχα). Από το 1916 ως το 1917 ήταν μέλος της ομάδας «Σουπρέμους» και το 1918 του Τμήματος Εικαστικών Τεχνών του Λαϊκού Κομισαριάτου Διαφώτισης (IZO NΑΡΚΟΜΠΡΟΣ). Μαζί με τον Ρότσενκο ήταν υπεύθυνοι στον Tομέα των Εφαρμοσμένων Τεχνών του IZO ΝΑΡΚΟΜΠΡΟΣ και βοήθησε να οργανωθούν τα Ελεύθερα Κρατικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια (ΣΒΟΜΑΣ) σε πολλές επαρχιακές πόλεις. Ειδικεύτηκε στις εφαρμοσμένες τέχνες και σχεδίασε υφάσματα και εργόχειρα. Το 1919 πραγματοποιήθηκε μεταθανάτια έκθεση των έργων της στη Μόσχα στο πλαίσιο της Δέκατης Κρατικής Έκθεσης: Μη Αντικειμενική Δημιουργία και Σουπρεματισμός (Μόσχα, 1919). Έργα της παρουσιάστηκαν επίσης στην Πρώτη Έκθεση Ρωσικής Τέχνης στη «Γκαλερί βαν Ντίμεν» στο Βερολίνο το 1922.