Γυναικείο πορτραίτο
Μαλέβιτς Καζιμίρ (1878-1935)
περ. 1910-1911 | 27.7 x 27.8 εκ
Λάδι και γκουάς σε χαρτί
Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης | Συλλογή Κωστάκη
CC-0482/K.Malevich-/140.78-46
Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΓΟΥ
Είδος έργου: Έργο ζωγραφικής
Θέμα: Ρωσική Πρωτοπορία, Συμβολισμός, Μοντέρνα τέχνη
Τεχνικές: Ελαιογραφία
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΓΟΥ
Το έργο αυτό είναι μάλλον μεταγενέστερο της Αυτοπροσωπογραφίας. Ο καλλιτέχνης χρησιμοποιεί τολμηρά το χρώμα και τις τεχνικές της γενίκευσης της φύσης οξύνοντας τα μορφολογικά χαρακτηριστικά. Απεικονίζεται πιθανόν η δεύτερη γυναίκα του Μαλέβιτς, η Σοφία Μιχαήλοβνα Ραφαλόβιτς, με την οποία γνωρίστηκε και παντρεύτηκε το 1909. Την εποχή αυτή ο Μαλέβιτς εμφανίζεται ως δάσκαλος που αναζητεί και δημιουργεί το δικό του ύφος και τη δική του μέθοδο, με βάση την αντίληψη και ερμηνεία των νεότερων τάσεων στη ζωγραφική. Ο συμβολισμός υποχωρεί και στη θέση του πολλαπλασιάζονται τα γνωρίσματα φωβισμού. Στα δύο αυτά έργα ο φωβισμός του Μαλέβιτς περνά μέσα από την αντίληψη της φύσης, αφήνοντας εντελώς πραγματικά και χωρίς παραμορφώσεις τα περιγράμματα της κεφαλής και τη φιγούρα. Στο εσωτερικό αυτού του περιγράμματος ο καλλιτέχνης αντιπαραθέτει νησίδες φωτός και σκιάς, κατασκευάζοντας μια εκφραστικότατη αντίθεση, και μάλιστα το φως και η σκιά υποδηλώνονται με χρωματισμό. Η αφομοίωση του φωβισμού συνέβαλε στη μετάβαση του Μαλέβιτς στα στάδια του νεοπριμιτιβισμού.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ
Ο Καζιμίρ Σεβερίνοβιτς Μαλέβιτς γεννήθηκε στο Κίεβο το 1878. Για σύντομο χρονικό διάστημα παρακολούθησε μαθήματα στη Σχολή Σχεδίου του Κιέβου, ενώ το 1896 μετακόμισε με την οικογένειά του στο Κουρσκ, όπου έζησε μέχρι το 1904. Το 1904 εγκαταστάθηκε στη Μόσχα και σπούδασε στο εργαστήριο του Fedor Rerberg (1906-1910), ενώ παράλληλα συμμετείχε στις εκθέσεις της «Ενώσης Καλλιτεχνών της Μόσχας», οι οποίες είναι και οι πρώτες καταγεγραμμένες συμμετοχές του. Τη δεκαετία του 1910 συμμετείχε σε μια σειρά εκθέσεων, ανάμεσά τους: «Βαλές-Καρό» (1910), Εκθέσεις της «Ένωσης Νεολαίας» (1911-1914), «Ουρά Γαϊδάρου» (1912) κ.ά. Το 1915 στην «Τελευταία Φουτουριστική Έκθεση Ζωγραφικής: 0.10» στην Πετρούπολη παρουσίασε για πρώτη φορά τις σουπρεματιστικές του συνθέσεις, ανάμεσά τους και το «Μαύρο Τετράγωνο», ενώ την επόμενη χρονιά δημοσίευσε ένα από τα κυριότερα θεωρητικά του δοκίμια με τίτλο: «Από τον Κυβισμό και τον Φουτουρισμό στο Σουπρεματισμό: Ο Νέος Χρωματικός Ρεαλισμός» και ίδρυσε παράλληλα την ομάδα “Supremus” στη Μόσχα. Το 1918 δίδαξε στα Κρατικά Ελεύθερα Καλλιτεχνικά Εργαστήρια (ΣΒΟΜΑΣ), ενώ από το 1919 έως το 1922 δίδαξε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Βιτέμπσκ και οργάνωσε την ομάδα Ουνόβις με σκοπό την προώθηση του Σουπρεματισμού σε θεωρία και πρακτική. Το 1922 εγκαταστάθηκε στην Αγία Πετρούπολη, εντάχθηκε στο παράρτημα του Ινστιτούτου Καλλιτεχνικής Παιδείας (INKXOYK) που είχε δημιουργηθεί από τον Τάτλιν, και έγινε διευθυντής του Φορμαλιστικού-Τεχνικού Τμήματός του. Εξέθεσε τη ζωγραφική του, η οποία τις δεκαετίες 1920 και 1930 στρέφεται σε ρεαλιστική κατεύθυνση και χαρακτηρίζεται μετα-σουπρεματιστική, σε ατομικές εκθέσεις στην Βαρσοβία (1927), στη Μόσχα (1929) και στο Κίεβο (1930). Πέθανε το 1935 στο Λένινγκραντ.