Χωρίς τίτλο
Έντερ Μαρία (1897-1942)
Δεκαετία 1920 | 15 x 15.5 εκ
Μολύβι σε χαρτί
Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης | Συλλογή Κωστάκη
CC-0135/M.Ender-/C468-189
Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΓΟΥ
Είδος έργου: Σχέδιο
Θέμα: Ρωσική Πρωτοπορία, Οργανική Παιδεία, Μοντέρνα τέχνη
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΓΟΥ
Η Οργανική Παιδεία περιλαμβάνει τη λέξη όργανο, που ενέχει πλήθος εννοιών και ιδιοτήτων. Η λέξη οργανικός φέρνει στο μυαλό τα όργανα του ανθρώπινου σώματος, τους ποικίλους ζωντανούς οργανισμούς που συνθέτουν το φυσικό μας κόσμο και όσον αφορά την τέχνη, τη μορφολογία ενός έργου όπως αυτή ορίζεται μέσα από τα χαρακτηριστικά του. Εδώ έχουμε ένα σχέδιο με μολύβι που παρουσιάζει μια σειρά από μορφώματα, που το ένα στέκεται δίπλα στο άλλο, σαν να προκύπτουν το ένα από το άλλο και έχουμε μια διαδοχική δημιουργία καινούριων "οργανισμών". Πιθανόν να είναι ένα προπαρασκευαστικό σχέδιο που στη συνέχεια η Έντερ θα το χρωμάτιζε. Επίσης, θυμίζει έντονα τη φυσιολογία των κρυστάλλων που τόσο αγαπούσε και ο δάσκαλος Ματιούσιν για τους απεριόριστους χρωματικούς συνδυασμούς που πρόσφερε η διάθλαση του φωτός μέσα από αυτούς και για την οργανική τους σύσταση.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ
Η Mαρία Βλαντιμίροβνα Έντερ (Πετρούπολη, 1897 - Λένινγκραντ, 1942) κόρη κηπουρού, συνάντησε το 1916 τον Μιχαήλ Mατιούσιν και σπούδασε αργότερα στα Εργαστήρια Ρεαλισμού του Χώρου στα Ελεύθερα Κρατικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια (ΣΒΟΜΑΣ) της Πετρούπολης με τον ίδιο ως δάσκαλο (1918-1922)). Το 1923 έγινε μέλος του Μουσείου Ζωγραφικής Παιδείας στην Πετρούπολη και συμμετείχε στην Έκθεση ζωγραφικής όλων των τάσεων των καλλιτεχνών της Πετρούπολης. Το 1924 πήρε μέρος στη 14η Μπιενάλε της Βενετίας. Κατά την περίοδο 1925-1926 εργάστηκε στο Τμήμα Οργανικής Παιδείας του Κρατικού Ινστιτούτου Καλλιτεχνικής Παιδείας (ΓΚΙΝΧΟΥΚ), ως διευθύντρια στο Εργαστήριο Αντίληψης Μορφής-Χρώματος, ενώ την περίοδο 1930-1932 δίδαξε θεωρία του χρώματος στο Ινστιτούτο Προλεταριακής Εικαστικής Τέχνης του Λένινγκραντ. Το 1932 βοήθησε τον Ματιούσιν στη σύνταξη της μελέτης του Οι Κανόνες της Μεταβλητότητας των Χρωματικών Συνδυασμών: Εγχειρίδιο Χρώματος. Στη δεκαετία του 1930 συνέχισε να ασχολείται με τα προβλήματα του χρώματος στην αρχιτεκτονική. Συμμετείχε μαζί με τον αδελφό της Μπορίς στις χρωματικές διακοσμήσεις των σοβιετικών περιπτέρων στις Παγκόσμιες Εκθέσεις στο Παρίσι (1937) και στη Νέα Υόρκη (1939).