Μενου

Λίμνη (Τάρχοφκα)

Έντερ Ξένια (1895-1955)

1925 | 22.2 x 27.1 εκ

Ακουαρέλα σε χαρτί


Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης | Συλλογή Κωστάκη

CC-0041/K.Ender-/21.78-299

Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη


ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΓΟΥ

Είδος έργου: Σχέδιο, Έργο ζωγραφικής

Θέμα: Ρωσική Πρωτοπορία, Οργανική Παιδεία, Μοντέρνα τέχνη

Τεχνικές: Υδατογραφία


ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΓΟΥ

Στο εργαστήριο του ΓΚΙΝΧΟΥΚ πειραματίζονταν όχι με την πιστή αναπαραγωγή της φύσης, αλλά σκόπευαν στην κατανόηση των σχημάτων, των χρωμάτων, του όγκου και του βάθους των στοιχείων που τη συνθέτουν σε σχέση πάντοτε με το χώρο. Οι μαθητές εκτελούσαν τα πειράματα με μεγάλο ζήλο και παρουσίαζαν τα αποτελέσματα στο δάσκαλο. Οι πίνακες της Ξένιας Έντερ που παρουσιάζουν διάφορα τοπία είναι plein air. Παρουσιάζουν οριζόντιες και καθετες εικόνες των τοπίων που παρατηρούσε η καλλιτέχνιδα με το σύστημα της «διευρυμένης όρασης» του Ματιούσιν. Τα χρώματα και οι μορφές όλων των φυσικών αντικειμένων (δέντρα, θάμνοι, αγροί, λίμνες κ.ά.) αλληλενεργούν και δημιουργούν έναν πολύχρωμο ρυθμό σε όλη την επιφάνεια. Τα ξεχωριστά αντικείμενα,που διακρίνονται στη συνήθη προοπτική, εξαφανίζονται και βλέπουμε το φως και το χρώμα που χαρακτηρίζουν ένα τοπίο, την εικόνα της φύσης, αυτό που αποκαλούσε ο Ματιούσιν «Νέο Ρεαλισμό του Χώρου». Η εικόνα της Λίμνης στους χαρακτηριστικούς πίνακές της επηρεάζεται από το χρόνο και την εποχή της παρατήρησης. Τα πρόσθετα χρώματα, που συνδέουν τα κύρια, δεν είναι ζωηρά, αλλά εντείνουν τη φωτεινότητα και καθαρότητα των κύριων. Η Ξένια Έντερ έχει μια τάση για τον γεωμετρισμό και συχνά τα τοπία της μετατρέπονται σε μωσαϊκά πολύχρωμων σχημάτων.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ

Η καλλιτεχνική εξέλιξη της Ξένια Βλαντιμίροβνα Έντερ (Σλούτσκ, 1895 - Λένινγκραντ, 1955) επηρεάστηκε από την ατμόσφαιρα της οικογένειάς της· ο πατέρας της ήταν κηπουρός και τα αδέλφια της Μπορίς, Γιούρι και Μαρία ήταν επίσης καλλιτέχνες. Όλοι τους ενδιαφέρονταν ιδιαίτερα για τη μουσική, την ποίηση και το θέατρο. Σπούδασε στα Εργαστήρια Ρεαλισμού του Χώρου στα Ελεύθερα Κρατικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια (ΣΒΟΜΑΣ) της Πετρούπολης (1918-1922), με καθηγητή τον Μιχαήλ Mατιούσιν, και παράλληλα εργάστηκε στην ομάδα του «Βλέπω – Γνωρίζω», όπου συμμετείχαν και τα αδέλφια της Μπορίς και Mαρία. Τα χρόνια 1920-1922 συμμετείχε σε εκδηλώσεις που οργανώθηκαν από μαθητές και φίλους του Ματιούσιν προς τιμήν της Ελένα Γκουρό. Από το 1923 ως το 1926 εργάστηκε στο Τμήμα Οργανικής Παιδείας του Κρατικού Ινστιτούτου Καλλιτεχνικής Παιδείας (ΓΚΙΝΧΟΥΚ), που διηύθυνε ο Mατιούσιν και συμμετείχε ενεργά στους χωρικούς και χρωματικούς πειραματισμούς του κύκλου του. Το 1923 παρουσίασε έργα της στην Έκθεση ζωγραφικής όλων των τάσεων των καλλιτεχνών της Πετρούπολης και το 1924 συμμετείχε στη 14η Μπιενάλε στη Βενετία.