Μενου

"“Εκράν”. Σχέδιο βήματος ομιλητή με οθόνη

Κλούτσις Γκούσταβ (1895-1938)

1922 | 23.4 x 10.6 εκ

Λιθογραφία


Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης | Συλλογή Κωστάκη

MMA.CC.636

Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη


ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΓΟΥ

Είδος έργου: Έργο χαρακτικής

Θέμα: Ρωσική Πρωτοπορία, Παραγωγισμός, Μοντέρνα τέχνη


ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΓΟΥ

Έγχρωμη σύνθεση που απεικονίζει μεγα-κατασκευή με οθόνη, βήμα ομιλητή και προπαγανδιστικό σταντ. Η κατασκευή στηρίζεται βασικά σε ζεύγη σταυροειδώς ή χιαστί τεμνόμενων ευθύγραμμων στοιχείων (σύρματα ή τεντωμένα σκοινιά) που συγκρατούν ή συμπληρώνουν την κατασκευή (τις πλευρικές δοκούς). Η κατασκευή περιλαμβάνει μεγάλη ορθογώνια οθόνη σε διαγώνια θέση που φέρει τη λέξη ЭКРАН (άνω μέρος) καθώς και ορθογώνιο πλαίσιο οριζόντια διατεταγμένο από κάτω της. Επίσης κόκκινο ορθογώνιο στερεό, κενό εσωτερικά, το οποίο αποτελείται από επιμέρους μικρά όμοια μεταξύ τους και επάλληλα τοποθετημένα στενόμακρα ορθογώνια (βήμα ομιλητή εν είδη άμβωνα) ενώ τέλος κάτω από αυτό διακρίνεται σειρά πέντε επάλληλα τοποθετημένων σε κατακόρυφη διάταξη ορθογώνιων επιφανειών εν είδη σανίδων για ράφια και πίσω τους ορθογώνια επιφάνεια (ίσως στερεό) διακοσμημένο με πυκνή διαγράμμιση (σκάλα ανόδου;). Στο κάτω μέρος της ζωγραφικής επιφάνειας, κάτω από την κατασκευή και δεξιά διακρίνεται υπογραφή και χρονολογία. Το 1922 ο Γκούσταβ Κλούτσις δημιουργεί μια ενότητα σχεδίων για υπαίθρια, πτυσσόμενα, επεκτεινόμενα και εύκολα μετακινούμενα στον χώρο περίπτερα. Οι κατασκευές αυτές θα πλαισίωναν το τέταρτο συνέδριο της Κομιντέρν και τους εορτασμούς της πέμπτης επετείου της Επανάστασης και υποβλήθηκαν για έγκριση στο Κρεμλίνο. Επρόκειτο για κατασκευές «άμεσης κοινωνικής χρησιμότητας», προπαγάνδας και απεύθυνσης, με έντονα χρώματα (κόκκινο, λευκό, μαύρο), γεωμετρία και ελαφρά, φυσικά δομικά υλικά. Συνδύαζαν τον ήχο, την εικόνα και την κίνηση, έφεραν μεγάφωνα που μετέδιδαν τις αναγγελίες του κόμματος, εξέδρες ομιλητών, τρισδιάστατα συνθήματα και γραπτά μηνύματα, οθόνες για την προβολή κινηματογραφικών ταινιών και ντοκουμέντων, επιφάνειες για την έκθεση φωτογραφικού υλικού και αφισών.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ

Ο Γκούσταβ Γκουστάβοβιτς Kλούτσις (Ρουιένα, κοντά στο Βόλμαρ, Λετονία, 16 Ιανουαρίου 1895 - εκτελέστηκε το 1938) σπούδασε στην Παιδαγωγική Σχολή του Βόλμαρ (1911-1912) και στη συνέχεια παρακολούθησε μαθήματα στη Σχολή Καλών Τεχνών της Ρίγα (1913-1915). Το 1914 εγκαταστάθηκε στην Πετρούπολη, όπου σπούδασε στη Σχολή της Εταιρείας για την Προώθηση των Τεχνών (1915-1917) και ταυτόχρονα δούλεψε σαν σκηνογράφος στο Εργατικό Θέατρο Oχτένσκι. Tα χρόνια 1918-1921 σπούδασε στα Ελεύθερα Κρατικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια (ΣΒΟΜΑΣ) και στα Ανώτερα Κρατικά Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Εργαστήρια (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) της Μόσχας. To 1918 συνάντησε τον Mαλέβιτς και το 1920 μαζί με τον Aντουάν Πέβσνερ και τον Ναούμ Γκάμπο συμμετείχε σε έκθεση στο Περίπτερο της Λεωφόρου Τβερσκόι της Μόσχας. Στις αρχές της δεκαετίας του 1920 ήταν ένα από τα πιο δραστήρια μέλη της πρωτοπορίας. Δημιούργησε πίνακες, χαρακτικά και φωτομοντάζ, σχεδίασε αφίσες, εκθέσεις, εγκαταστάσεις και ασχολήθηκε με την τυπογραφία. Το 1922 συμμετείχε στην Πρώτη Έκθεση Ρωσικής Τέχνης στην «Γκαλερί βαν Ντίμεν» στο Βερολίνο. Το 1924 ξεκίνησε να διδάσκει στα ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ, με ειδικότητα τη θεωρία του χρώματος. Πρότεινε να δημιουργηθεί στα ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ ένα ξεχωριστό εργαστήριο για την τέχνη της προπαγάνδας, το «Εργαστήριο της Επανάστασης», το οποίο θα αντικαθιστούσε τις παραδοσιακές σχολές. Το 1928 υπήρξε ιδρυτικό μέλος της ομάδας «Οκτώβρης». Η ζωγραφική του, μαζί με τα έργα των Λισίτσκι και Σένκιν, αποτελεί μια ξεχωριστή τάση στο σουπρεματισμό τη δεκαετία του 1920, διαφορετική από το θεωρητικό πρόγραμμα του Mαλέβιτς. Τη δεκαετία του 1930 συνέχισε να ασχολείται με το γραφιστικό σχέδιο και την τυπογραφία. Το 1937 υπήρξε ένας από τους σχεδιαστές του σοβιετικού περιπτέρου στην Παγκόσμια Έκθεση στο Παρίσι.