Σουπρεματιστικός σταυρός
Τσάσνικ Ιλία
1923 | 132,2 x 133,4 εκ
Λάδι σε καμβά
Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης | Συλλογή Κωστάκη
MMA.CC.157
Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΓΟΥ
Είδος έργου: Έργο ζωγραφικής
Θέμα: Ρωσική Πρωτοπορία, Σουπρεματισμός, Ζωγραφική
Τεχνικές: Ελαιογραφία
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΓΟΥ
Το 1914 ο Μαλέβιτς, οποίος υπήρξε ένας από τους πιο ριζοσπαστικούς και ρηξικέλευθους καλλιτέχνες της Ρωσικής Πρωτοπορίας, διατύπωσε τη θεωρία του σουπρεματισμού, σύμφωνα με την οποία τα σουπρεματιστικά έργα ήταν απαλλαγμένα από κάθε είδους αντικείμενο και παρουσίαζαν συνθέσεις γεωμετρικών σχημάτων και χρωμάτων που είχαν ως στόχο να δηλώσουν τον πρωτεύοντα ρόλο της φόρμας έναντι του περιεχομένου και να δηλώσουν ότι η φόρμα είναι αυτή που προσδίδει το περιεχόμενο και όχι το αντίθετο. Ο "Σουπρεματιστικός Σταυρός", μια ασπρόμαυρη γεωμετρική σύνθεση που δομείται με βάση το σχήμα ενός μεγάλου λευκού σταυρού, εγγεγραμμένου σε μαύρο τετράγωνο, αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά δείγματα του "σουπρεματισμού". Η κάθε κεραία του σταυρού εκτείνεται στο σύνολο του ύψους και του μήκους της ζωγραφικής επιφάνειας, ενώ το πάχος της καταλαμβάνει το ένα τρίτο περίπου της τετράγωνης σχεδόν ζωγραφικής επιφάνειας.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ
Ο Iλιά Γκριγκόριεβιτς Τσάσνικ (Λιουζίν της Ανατολικής Λετονίας, 25 Ιουνίου 1902 – Λένινγκραντ, 4 Μαρτίου 1929) παρακολούθησε μαθήματα στο εργαστήριο του Γιεχούντα Πεν (1917-1918) και αργότερα στα Aνώτερα Κρατικά Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Εργαστήρια (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) της Μόσχας (1919). Σπούδασε επίσης στη Σχολή Καλών Τεχνών του Βιτέμπσκ, με δάσκαλο αρχικά το Σαγκάλ, ενώ αργότερα συνδέθηκε με τον Μαλέβιτς, ο οποίος ανέλαβε τη διεύθυνση της Σχολής το χειμώνα του 1919-1920. Συμμετείχε στην οργάνωση της ομάδας «Ποσνόβις» («Οπαδοί της Νέας Τέχνης») που αργότερα μετονομάστηκε σε «Ουνόβις» («Επιβεβαιωτές της Νέας Τέχνης»). Το Νοέμβριο του 1920 έγραψε το βασικό κείμενο για την έκδοση Ουνόβις, όπου παρουσίασε επίσης και το Βήμα του ρήτορα για το Σμολένσκ. Στο πλαίσιο της ομάδας ο Τσάσνικ, σε συνεργασία με τον Λάζαρ Χιντέκελ, εξέδωσε την επιθεώρηση Αέρο και ταυτόχρονα συμμετείχε σε όλες τις εκθέσεις της στο Βιτέμπσκ και τη Μόσχα (1920-1922). Το 1922, όταν η ομάδα εκδιώχθηκε από τις τοπικές αρχές, εγκαταστάθηκε στην Πετρούπολη. Το 1923 παρουσίασε έργα του στην Έκθεση ζωγραφικής όλων των τάσεων των καλλιτεχνών της Πετρούπολης. Στη συνέχεια εργάστηκε στο Κρατικό Εργοστάσιο Πορσελάνης (1923-1924) ως σχεδιαστής και στο Κρατικό Ινστιτούτο Καλλιτεχνικής Παιδείας (ΓΚΙΝΧΟΥΚ) ως ερευνητής και βοηθός του Μαλέβιτς στη μελέτη του πάνω στα αρχιτεκτονικά μοντέλα (1923-1925). Τα χρόνια 1927-1928 συνεργάστηκε με τον αρχιτέκτονα Αλεξάντρ Νικόλσκι.