Σύνθεση Αρ. 117
Ρότσενκο Αλεξάντρ (1891-1956)
1919 | 40.3 x 35.1 εκ
Λάδι σε καμβά
Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης | Συλλογή Κωστάκη
MMA.CC.83
Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΓΟΥ
Είδος έργου: Έργο ζωγραφικής
Θέμα: Ρωσική Πρωτοπορία, Μοντέρνα τέχνη, Ζωγραφική
Τεχνικές: Ελαιογραφία
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΓΟΥ
Η καλλιτεχνική παραγωγή του Ροτσένκο παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία στιλ σε όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του. Ιδιαίτερα στην κονστρουκτιβιστική περίοδο, η νέα μορφολογική του γλώσσα άλλαζε με ταχύτατο ρυθμό. Τα έργα του που περιέχονται στη Συλλογή Κωστάκη αντανακλούν την εκφραστική αυτή πολυμορφία. Η διετία 1919-20, εκτός από τους πειραματισμούς με κατασκευές χώρου, χαρακτηρίζεται και από την αναζήτηση νέων εκφραστικών δυνατοτήτων σε τελάρο, η οποία έδωσε συνθέσεις με συμπλεκόμενα συνήθως γεωμετρικά σχήματα που διερευνούν διάφορες χρωματικές σχέσεις. Ένα εξαιρετικά ιδιόμορφο έργο αυτής της εποχής είναι η Σύνθεση Αρ. 117, για την οποία όπως αναφέρει η Αντζέλικα Ρουντενστάιν στον παλιότερο κατάλογο της Συλλογής Κωστάκη, μιλούσε ο Γκούσταβ Κλούτσις σε κάποιο γράμμα του στον Ιβάν Κουντριασόφ, που βρίσκεται σήμερα στο αρχείο ενός επαρχιακού ρωσικού μουσείου. Ο Κλούτσις είχε δει το έργο σε μια έκθεση του 1920 και έλεγε ότι ο "μαύρος πίνακας με τις χρωματιστές τελίτσες" ήταν έργο "εκπληκτικής ιδιοφυίας". Πράγματι, αν το κρίνουμε με τα δεδομένα της μοντέρνας τέχνης εκείνου του καιρού, αυτό το έργο ήταν πρωτοφανές στην οικονομία των μέσων και το βαθμό αφαίρεσης και αυθορμητισμού. Ένα άλλο έργο που μπορεί επίσης να ονομαστεί μαύρος πίνακας με κόκκινες τελίτσες που φτιάχτηκε επίσης το 1920, με λάδι σε μουσαμά, αλλά σε λίγο μεγαλύτερο μέγεθος, βρίσκεται σήμερα στη συλλογή της γκαλερί Γκμουρζίνσκα της Κολωνίας.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ
O Aλεξάντρ Mιχαήλοβιτς Ρότσενκο (Πετρούπολη, 23 Νοεμβρίου 1891 - Μόσχα, 3 Δεκεμβρίου 1956) σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Καζάν (1910-1914), όπου γνώρισε και τη μέλλουσα γυναίκα του Βαρβάρα Στεπάνοβα. Μετά την αποφοίτησή του εγκαταστάθηκε στη Μόσχα, όπου παρακολούθησε μαθήματα στο Καλλιτεχνικό και Τεχνικό Ινστιτούτο Στρόγκανοφ. Η πρώτη μεγάλη έκθεση που συμμετείχε ήταν Το Μαγαζί (Μόσχα 1916), οργανωμένη από τον Τάτλιν. Η εξοικείωσή του με το σουπρεματισμό του Μαλέβιτς και της Ροζάνοβα, τα αντι-ανάγλυφα του Τάτλιν, όπως επίσης και οι θεωρίες του Καντίνσκι διαδραμάτισαν πρωταρχικό ρόλο στη διαμόρφωσή του ως καλλιτέχνη. Το 1918 πραγματοποίησε ατομική έκθεση στη Λέσχη της Αριστερής Ομοσπονδίας στη Μόσχα. Ξεκινώντας από το 1915 δημιούργησε σειρές ζωγραφικών έργων και σχεδίων εκφράζοντας τη θεωρία του για το λινεαρισμό, την οποία εφάρμοσε σε τρισδιάστατες αναδιπλωμένες και αιωρούμενες κινητές κατασκευές κατά το διάστημα 1920-1921. Από το 1918 εργάστηκε σε διάφορους τομείς του Τμήματος Εικαστικών Τεχνών του Λαϊκού Κομισαριάτου Διαφώτισης (IZO NΑΡΚΟΜΠΡΟΣ) και ανέπτυξε μεγάλη δραστηριότητα στην οργάνωση της καλλιτεχνικής ζωής της Μόσχας. Το διάστημα 1919-1920 ήταν μέλος της ομάδας «ΖΙΒΣΚΟΥΛΠΤΑΡΧ» («Ένωση Ζωγραφικών, Γλυπτικών και Αρχιτεκτονικών Συνθέσεων») και συμμετείχε στις δύο εκθέσεις που οργάνωσε η ομάδα στη Μόσχα το 1920. Επίσης συμμετείχε στην Δέκατη Κρατική Έκθεση: Μη-Αντικειμενική Δημιουργία και Σουπρεματισμός (1919), στην οποία ήταν ο πρώτος που παρουσίασε κατασκευές χώρου, και στην Έκθεση των Τεσσάρων στη Μόσχα το 1920. Την ίδια χρονιά έγινε ιδρυτικό μέλος του Ινστιτούτου Καλλιτεχνικής Παιδείας (IΝΧΟΥΚ) και ένας από τους εμπνευστές (μαζί με τον Kαντίσκι κ.ά.) της δημιουργίας ενός δικτύου καλλιτεχνικών μουσείων σε ολόκληρη τη χώρα. Ήταν επίσης καθηγητής στα Ανώτερα Κρατικά Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Εργαστήρια (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) και στο Ανώτερο Κρατικό Καλλιτεχνικό και Τεχνικό Ινστιτούτο (ΒΧΟΥΤΕΪΝ), όπου δίδαξε για δέκα χρόνια (1920-1930). Ήταν μέλος της ομάδας των Παραγωγιστών. Συμμετείχε στη δεύτερη (1920) και στην τρίτη (1921) έκθεση της «Εταιρείας Νέων Καλλιτεχνών», στην έκθεση 5 x 5 = 25 (Mόσχα, 1921) και στην Πρώτη Έκθεση Ρωσικής Τέχνης στη «Γκαλερί βαν Ντίμεν» στο Βερολίνο (1922). Στην δεκαετία του 1920 συνεργάστηκε με το Βλαντιμίρ Μαγιακόφκσι στον τομέα της διαφήμισης, όπως επίσης και με τα περιοδικά ΛΕΦ (Αριστερό Μέτωπο των Τεχνών) και Νόβι ΛΕΦ (Νέο Αριστερό Μέτωπο των Τεχνών). Το 1925 σχεδίασε μια λέσχη εργατών, τα σχέδια της οποίας εξέθεσε στο σοβιετικό περίπτερο στη Διεθνή Έκθεση Σύγχρονων Διακοσμητικών και Βιομηχανικών Τεχνών στο Παρίσι. Στα τέλη της δεκαετίας του 1920 ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη φωτογραφία, τη σκηνογραφία, την τυπογραφία και τις γραφικές τέχνες. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930 έφτιαξε πολλά σχέδια για το περιοδικό Η Οικοδόμηση της ΕΣΣΔ και άρχισε να ζωγραφίζει. Στις αρχές της δεκαετίας του 1940 ζωγράφισε πίνακες αφηρημένης τεχνοτροπίας.