Μπαλάφας Κώστας (1920-2011)
1962-1965
Ψηφιακό αρχείο (από διαφάνεια Κodachrome 35 χιλιοστών)
Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης | Αρχείο Κώστα Μπαλάφα
TMP20.BAL20.DIG20
Δωρεά του καλλιτέχνη
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΓΟΥ
Ενότητα/Σειρά: Αχελώος
Είδος έργου: Φωτογραφία
Θέμα: Σκηνή εργασίας
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΓΟΥ
Έργο της σειράς Αχελώος που συνιστά φωτογραφική καταγραφή της κατασκευής του φράγματος των Κρεμαστών Αιτωλοακαρνανίας (1962-65) από τον Κώστα Μπαλάφα και υλοποιήθηκε παράλληλα με την κινηματογράφηση μέρους των εργασιών. Η σειρά περιλαμβάνει ιστορικά ντοκουμέντα από την κατασκευή ενός γαιοφράγματος κολοσσιαίας κλίμακας για την Ελλάδα του '60, ενώ συγχρόνως αποτυπώνει τις συνέπειες της ανθρώπινης επέμβασης στον περιβαλλοντικό, κοινωνικό και πολιτισμικό ιστό της περιοχής. Ο Αχελώος έχει φωτογραφηθεί με έγχρωμα υλικά, δεδομένο που τον διαφοροποιεί από τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες με τις οποίες έγινε γνωστός ο καλλιτέχνης. Παρ’ όλα αυτά, εντάσσεται θεματογραφικά στο ευρύτερο έργο του ως μία ακόμα κοινωνικά ευαίσθητη καταγραφή των συνθηκών στην ελληνική ύπαιθρο τη μεταπολεμική περίοδο. Οι φωτογραφικές αποτυπώσεις των εργασιών κατασκευής του φράγματος των Κρεμαστών συνιστούν τεκμήρια ενός μεγάλου δημόσιου έργου σε εξέλιξη που αφήνει ανεξίτηλο σημάδι στο περιβάλλον. Οι εικόνες του Μπαλάφα, με τους μεταλλικούς όγκους να εισχωρούν βίαια στο φυσικό τοπίο, εικονίζουν την αναμέτρηση της φύσης με την τεχνολογική πρόοδο. Εδώ ο φωτογράφος καταγράφει γραμμές μεταφοράς υλικών, μία εκ των οποίων καταλήγει σε ροή χώματος στην καρότσα φορτηγού. Ανάμεσα στις εγκαταστάσεις διακρίνεται ένας εργάτης σε κίνηση, ενώ ο περιβάλλων χώρος είναι λασπώδης με μικρούς λοφίσκους χώματος να έχουν σχηματιστεί σε σημεία. Οι τρεις μεγάλου μήκους γραμμές βασίζονται σε μεταλλικά υποστυλώματα και η καθεμία αποτελείται από ένα πυκνό σύστημα οριζόντιων, κάθετων και διαγώνιων αξόνων που διασχίζουν σημαντικό μέρος της εικόνας. Ως σύνολο δομούν μία εγκατάσταση που επιβάλλεται εμφατικά στην αδρότητα του τοπίου που ξεπροβάλλει ήρεμο στο βάθος. Ο δυναμισμός της μηχανικής ισχύος εντείνεται από το πλευρικό φυσικό φως που τονίζει την αιχμηρότητα των ισχυρών διαγώνιων.