Κεφάλι
Φιλόνοφ Πάβελ (1883-1941)
1925-1926 | 86.7 x 60.7 εκ
Λάδι, ακουαρέλα και γκουάς σε σκληρό χαρτόνι
Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης | Συλλογή Κωστάκη
MMA.CC63
Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΓΟΥ
Είδος έργου: Έργο ζωγραφικής
Θέμα: Ρωσική Πρωτοπορία, Αναλυτική Τέχνη, Ζωγραφική
Τεχνικές: Ελαιογραφία, Υδατογραφία
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΓΟΥ
Το έργο "Κεφάλι" αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά έργα του Filonov και της Αναλυτικής Τέχνης. Ο καλλιτέχνης δημιουργεί πάνω σε μια πολύ εύθραυστη χάρτινη βάση, την οποία ενισχύει με χαρτόνι μια σύνθεση που αρχικά δίνει την αίσθηση πως κυριαρχούν οι δαιδαλώδεις γραμμές κσι οι εξωτικοί χρωματικοί συνδυασμοί. Στην πραγματικότητα, η εικόνα, κατακερματίζεται, δημιουργώντας ένα τεράστιο μωσαϊκό χρωμάτων και εικόνων, που αφήνουν το φως να περάσει μέσα από το έργο, καθώς τα έντονα χρώματα διαθλούν το φως και το ρίχνουν προς όλες τις κατευθύνσεις στις οποίες "στρέφεται" το κεφάλι.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ
Ο Pavel Nikolaevich Filonov γεννήθηκε το 1883 στη Μόσχα. Το 1896 εγκαταστάθηκε στην Πετρούπολη, όπου παρακολούθησε μαθήματα χρωματισμού και διακόσμησης έως το 1901 και παράλληλα σπούδασε στη Σχολή της Εταιρείας για την Προώθηση των Τεχνών (1898-1903). Το 1908 ξεκίνησε να σπουδάζει στο εργαστήρι του Λεφ Ντμίτριεφ-Καφκάσι στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Πετρούπολης απ’ όπου αποβλήθηκε το 1910. Ασχολήθηκε με τη φιλοτέχνηση σκηνικών («Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι», 1913), ενώ από το 1914 άρχισε να διαμορφώνει τις πρώτες θεωρίες για την Αναλυτική Τέχνη και συνυπέγραψε το μανιφέστο «Μισοτελειωμένοι Πίνακες». Τα επόμενα χρόνια υπήρξαν πολύ γόνιμα, καθώς δημοσίευσε το «Άσμα Περί Οικουμενικής Άνθισης» (1915), συνδέθηκε με το Κρατικό Ινστιτούτο Καλλιτεχνικής Παιδείας (ΓΚΙΝΧΟΥΚ) και συμμετείχε στην Έκθεση Ζωγραφικής Όλων των Τάσεων των Καλλιτεχνών της Πετρούπολης (1923). Το 1925 ίδρυσε την κολεκτίβα «Τεχνίτες της Αναλυτικής Τέχνης», η οποία λειτούργησε μέχρι το 1932, οπότε και διαλύθηκε εξαιτίας της αυξανόμενης πίεσης από συντηρητικούς καλλιτέχνες. Συμμετείχε στην «Έκθεση Καλλιτέχνες της ΕΣΣΔ τα Τελευταία Δεκαπέντε Χρόνια: 1917-1932» στο Λένινγκραντ (1932) και στη Μόσχα (1933), ενώ το ίδιο διάστημα επέβλεψε μαζί με τους μαθητές του την εικονογράφηση της έκδοσης του φιλανδικού έπους «Καλεβάλα». Συνέχισε να ζωγραφίζει πάνω στις αρχές της Αναλυτικής Τέχνης έως το θάνατό του.