Σουπρεματιστικό σχέδιο
Κλιούν Ιβάν (1873-1943)
1922 | 11.8 x 21.3 εκ
Ακουαρέλα και γκούας σε χαρτί
Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης | Συλλογή Κωστάκη
MMA.CC45
Αγορά του Ελληνικού Κράτους από τους κληρονόμους της οικογένειας Κωστάκη
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΓΟΥ
Είδος έργου: Σχέδιο
Θέμα: Μελέτη, Ρωσική Πρωτοπορία, Σουπρεματισμός, Ζωγραφική
Τεχνικές: Υδατογραφία
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΓΟΥ
Όταν ο Kazimir Malevich στα μέσα της δεκαετίας του 1910 διαμόρφωνε τη θεωρία του σουπρεματισμού, σύμφωνα με την οποία τα σουπρεματιστικά έργα ήταν απαλλαγμένα από κάθε είδους αντικείμενο και παρουσίαζαν συνθέσεις γεωμετρικών σχημάτων και χρωμάτων που είχαν ως στόχο να δηλώσουν τον πρωτεύοντα ρόλο της φόρμας έναντι του περιεχομένου και να δηλώσουν ότι η φόρμα είναι αυτή που προσδίδει το περιεχόμενο και όχι το αντίθετο, ο Ivan Kliun υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής και μέλος του σουπρεματιστικού κινήματος. Στις πρώιμες αναζητήσεις του περί του σουπρεματισμού ασχολήθηκε και εκείνος με την αναζήτηση των πλαστικών δυνατότητων του γεωμετρικού σχήματος που είναι τοποθετημένο σε λευκό φόντο. Κόκκινα, κίτρινα και μαύρα ορθογώνια, τρίγωνα, κύκλοι και ρόμβοι τοποθετούνταν σε οριζόντιους, κάθετους ή διαγώνιους άξονες, διαιρώντας το χώρο και δημιουργώντας ρυθμικές κινήσεις προς διαφορετικές κατευθύνσεις. Σύντομα, όμως, ξέφυγε από τις αυστηρές αρχές που είχε διατυπώσει ο Malevich και διαμόρφωσε μια προσωπική εκδοχή του σουπρεματισμού και της μη-αντικειμενικής τέχνης που βασιζόταν στη σχέση φόρμας, χρώματος και φωτός. Δημιούργησε σειρές έργων με συνδυασμό γεωμετρικών σχημάτων και χρωμάτων, στις οποίες κυριαρχούσαν οι σφαιρικές φόρμες, όπου με το χρώμα επιτυγχάνονταν η εντύπωση τόσο της διαφορετικής απόστασης ανάμεσα στα γεωμετρικά μορφώματα όσο και της προσέγγισής τους στον θεατή ή της απομάκρυνσής τους.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ
Ο Ivan Vasilyevich Kliun (Kliunkov) γεννήθηκε στο χωριό Μπολσίε Γκόρκι στην επαρχία Βλαντίμιρ. Από το 1881 έως το 1892 η οικογένεια μετακομίζει στην Καμένκα της Ουκρανίας για καλύτερες συνθήκες ζωής. Το 1892 ο Κλιουν μεταβαίνει στο Λομζ της Πολωνίας και πραγματοποιεί τις πρώτες σπουδές ζωγραφικής το 1896 στη Σχολή για την Προώθηση των Τεχνών της Βαρσοβίας. Το 1898 εγκαθίσταται στη Μόσχα, όπου βρίσκεται και η οικογένειά του, εργάζεται ως λογιστής και συνεχίζει τη ζωγραφική. Επισκέπτεται τα εργαστήρια των καλλιτεχνών Ilya Mashkov και του Fedor Rerberg και εκεί γνωρίζει τον Kazimir Malevich. Την περίοδο 1911-1916 τελεί ιδρυτικό μέλος του καλλιτεχνικού συνεταιρισμού «Σαλόν της Μόσχας» και συμμετέχει στις εκθέσεις του. Συμμετέχει σε εκθέσεις της πρωτοπορίας από το 1913, γίνεται μέλος της ομάδας «Ένωσης Νεολαίας» και της κοινότητας «Βαλές Καρό», γνωρίζεται με πολλούς καλλιτέχνες και γίνεται συνοδοιπόρους τους. Την περίοδο 1918-1921 είναι διευθυντής του Γραφείου Εκθέσεων του Τμήματος Εικαστικών Τεχνών του Λαϊκού Κομισαριάτου Διαφώτισης (ΝΑΡΚΟΜΠΡΟΣ), Καθηγητής Ζωγραφικής στα Ελεύθερα Κρατικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια (ΣΒΟΜΑΣ) και στα Ανώτερα Κρατικά Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Εργαστήρια (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ). Το 1922 συμμετείχε στην Πρώτη Ρωσική Καλλιτεχνική Έκθεση στην Galerie Van Diemen στο Βερολίνο και στη συνέχεια στο Stedelijk Museum στο Άμστερνταμ. Τα επόμενα χρόνια συνεχίζει τη δημοσίευση θεωρητικών κειμένων, σχεδιάζει μια σειρά φουτουριστικών εκδόσεων και ασχολείται με την εικονογράφηση βιβλίων. Στρέφεται προς τον Πουρισμό και δημιουργεί νεκρές φύσεις με εμφανείς τις επιρροές, ενώ το 1934 ανακοινώνει το ενδιαφέρον του για την επιστροφή στη ρεαλιστική ζωγραφική. Πεθαίνει στη Μόσχα το 1943.