Το παρεκκλήσι της ουράνιας κλίμακας
Αντωνάκος Στήβεν (1926-2013)
1999-2000 | 550 x 550 x 700 εκ
Σκουριασμένος σίδηρος και νέον
Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
MCA.SMCA.C540
Δωρεά του καλλιτέχνη
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΓΟΥ
Είδος έργου: Εγκατάσταση
Θέμα: Σύγχρονη Τέχνη
Τεχνικές: Γλυπτική
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΓΟΥ
Το Παρεκκλήσι της Ουράνιας Κλίμακας πρωτοπαρουσιάστηκε το 1997 στην 47η Μπιενάλε της Βενετίας (εθν. επίτροπος Έφη Στρούζα) ως ένα από τα έργα της ελληνικής συμμετοχής. Σχεδιάστηκε το 1995 από τον Στήβεν Αντωνάκο έχοντας ως έμπνευση τη βυζαντινή εικόνα της Ουράνιας Κλίμακας της Μονής της Αγίας Αικατερίνης του Σινά, την οποία φιλοτέχνησε ο μοναχός Ιωάννης της Κλίμακος. Αποτελείται από μια τετράγωνη στιβαρή κατασκευαστική δομή από σκουριασμένο σίδερο, η οποία αντέχει στις καιρικές συνθήκες. Στην είσοδο του διακρίνονται 12 σταυροί ως αναφορά στους 12 αποστόλους, ενώ από την οροφή που έχει σχήμα ελληνικού σταυρού εξέρχεται χρυσή κλίμακα που συμβάλλει στην σύνδεση της γης με τον ουρανό. Το στέγαστρο της εισόδου καλύπτεται από κόκκινο νέον ενώ στο περίγραμμα του ανοίγματος της οροφής έχει τοποθετηθεί μπλε τετράγωνο νέον. Σύμφωνα με τον καλλιτέχνη «…αυτά τα δύο χρώματα είναι στην ουσία, το άλφα και το ωμέγα της τέχνης μου». Πρόθεση του καλλιτέχνη ήταν καθώς ο επισκέπτης εισέρχεται στο σκοτεινό εσωτερικό που δημιουργεί μια αποπνικτική ατμόσφαιρα να βρίσκει «διέξοδο» στη θέα της σκάλας που υψώνεται πάνω από το άνοιγμα της οροφής και φωτίζεται με νέον προξενώντας εν τέλει μια πνευματική εμπειρία, ένα αίσθημα ανάτασης, υπέρβασης και απελευθέρωσης. Μετά τη λήξη της Μπιενάλε της Βενετίας, το Παρεκκλήσι δωρίθηκε από τον καλλιτέχνη στον ελληνικό λαό και εγκαταστάθηκε στον προαύλιο χώρο του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης [σήμερα MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη] στη Μονή Λαζαριστών.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ
Ο Στηβεν Αντωνάκος γεννήθηκε το 1926 στον Άγιο Νικόλαο Λακωνίας και το 1930 μετέβη με την οικογένειά του στη Νέα Υόρκη. Ασχολήθηκε από νεαρή ηλικία με τη ζωγραφική και τις εικαστικές τέχνες και παρακολούθησε μαθήματα στο Brooklyn Community College (1947-1949). Τη δεκαετία του 1950 ασχολήθηκε αρχικά με το κολάζ και στη συνέχεια στράφηκε σε πειραματισμούς πάνω σε αντικείμενα που έβρισκε τυχαία, εφαρμόζοντας εναλλαγές χρωματικών, σχηματικών και υφολογικών σχεδιασμών. Κατά τη δεκαετία του 1960 εντάσσει τους σωλήνες φωτισμού νέον στα έργα του όντας από τους πρώτους καλλιτέχνες που καθιερώνουν τη χρήση του νέον ως καλλιτεχνικό μέσο, το οποίο και γίνεται χαρακτηριστικό στοιχείο της δουλειάς του. Το καλλιτεχνικό του έργο περιλαμβάνει εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας, αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους, γλυπτικές κατασκευές, σχέδια και τυπώματα, καλλιτεχνικά βιβλία, δωμάτια διαλογισμού κ.ά. Έχει παρουσιάσει το έργο του σε εκατοντάδες ατομικές και ομαδικές εκθέσεις σε όλο τον κόσμο, ενώ έχει ακόμη συμμετάσχει σε διεθνείς εκθέσεις: Documenta VI (1977), Μπιενάλε Σάο Πάουλο (1987), Μπιενάλε Βενετίας (1997) κ.α. Έργα του κοσμούν δημόσιους χώρους σε διάφορες πόλεις της Αμερικής, της Ευρώπης και της Ασίας και ακόμη συναντώνται σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στις Η.Π.Α. και στην Ευρώπη. Έχει αποσπάσει δεκάδες βραβεία για την καλλιτεχνική του προσφορά.